Nieuwsbrief november 2022

Het goede nieuws is dat je een mening of gedrag kunt aanpassen. Dat kan slechts via goede voorlichting en eerlijke bedoelingen.

De VPPG, opgericht 1987, is de oudste beroepsvereniging voor raadsleden. De bestuursleden functioneren op basis van vrijwilligheid en krijgen slechts een onkostenvergoeding. De grondslag van onze activiteiten is de Grondwet. Dit is immers de basis waarbij allen voor de wet gelijk zijn, en zonder discriminatie aanspraak hebben op gelijke bescherming door de wet. Helaas hebben de landelijke politieke partijen hieraan geen boodschap zoals o.a. blijkt uit de toeslagenaffaire, subsidie landelijke politieke partijen en teveel om op te noemen. Onze 35 jarige strijd voor gelijke behandeling van raadsleden van lokale partijen en de goede en juiste ondersteuning van hun groepering dreigen verloren te gaan. Wilt u dat?

Autonomie

Het vertrouwen in bestuur en volksvertegenwoordigers is dramatisch gedaald. De grondwettelijke autonomie, onafhankelijkheid en zelfstandigheid, van gemeenten is onherkenbaar en het dualisme bestaat niet. De gemeenten moeten meer beleidsvrijheid krijgen om hun specifieke gemeentelijke beleid, zonder bemoeienis van de andere overheden, te realiseren. Autonomie betekent ook meer financiële mogelijkheden. Wil je als raadslid in een autonoom bestuursorgaan goed kunnen functioneren in de huidige complexe samenleving, kan dat niet meer als vrijetijdsvrijwilliger. Het is een beroep zoals in het Rechtspositiebesluit is aangegeven. Maar wel een slecht gefaciliteerd beroep.

De gemeenteraad is opdrachtgever van het college van B&W !

De positie van de gemeenteraad is wettelijk goed geregeld maar in de praktijk is de uitvoering ronduit slecht. In de vele nieuwsbrieven heeft de onafhankelijke VPPG daar aandacht aan geschonken. Ook in het overleg met ministers, rijksambtenaren, VNG en ROB (Raad voor het Openbaar Bestuur) heeft het bestuur onophoudelijk aangedrongen op verbetering van deze ongewenste situatie. Uiteindelijk heeft de ROB onze roep ondersteunt met haar rapport ‘Decentrale taak is politieke zaak’ dat in januari 2020 verscheen.  

Consequentie                 

Raadsleden zouden ook nu lering moeten trekken uit wat er in de tweede kamer is gebeurd met de gezinnen die nog altijd lijden onder de toeslagenaffaire. Het zijn uw inwoners zei de Nationale Ombudsman. Filosofe Annemarie Kok formuleerde dat als volgt. Het is de taak van de raadsleden om samen de verschillende belangen, opvattingen en adviezen af te wegen, de grondrechten voor ogen te houden, op actuele omstandigheden te reageren, kortom: voor tal van ingewikkelde kwesties oplossingen te verzinnen waarmee vele inwoners kunnen leven.

Vragen

Hoe is de situatie in bijna alle gemeenten? Is het de raad die de kaders voor het beleid bepaald of is dat het college? Is de controle op de uitvoering door het college optimaal? Krijgen de raadsleden alle informatie om een goede afweging te maken? Is door coalitievorming wel voldoende ruimte om als gemeenteraad duidelijke taakafbakening op te stellen? Is het college niet teveel gemandateerd? In de visie van de VPPG is de wettelijk vereiste positie tussen college en raad al lang zoek.

Dualisme

Wij constateren dat Collegeleden het lastig vinden wanneer raadsleden hun individuele volksvertegenwoordigende taak uitvoeren. Zeg maar, het lokale Omtzigt effect. Raadsleden krijgen op vragen vaak ingekleurde informatie en vaak wordt essentiële informatie achter gehouden. Fracties die een coalitie vormen, opereren als verlengstuk van de wethouders. In het “Advies ondersteuning gemeenteraad” (dr. Jos W.M.M.J. Hessels MSc, augustus 2020) schetst hij het volgende beeld over dualisme: “Ook na bijna twintig jaar is het dualisme in de praktijk nauwelijks geworteld. De wethouders spelen een sturende rol binnen veel coalitiefracties en versterken hun positie in de gemeenteraad door gericht en gedoseerd indirect en informeel ambtelijke ondersteuning te organiseren voor hun eigen fracties. Wat ook zeker niet vergeten mag worden, is dat veel raadsleden van coalitiefracties doorgaans heel tevreden zijn met het gevoerde beleid en nauwelijks behoefte hebben aan meer ondersteuning. Hun politieke voorlieden - in de regel de wethouders - voeren hun gezamenlijke programma uit, hetgeen leidt tot bestendiging (of zelfs versteviging) van de positie van hun partij in de gemeenteraad. Voor meer informatie over het gevoerde beleid nemen ze rechtstreeks contact op met de eigen wethouder en vragen en wensen worden besproken in de fractie- en coalitievergaderingen”. Dit heeft uiteraard niets met dualisme te maken en schreeuwt om een duidelijke afbakening om het vertrouwen van de inwoners te herstellen.

Uitspraak rechter in de zaak SP (Cassatie is door de SP ingetrokken)

“Indien een raadslid voor zijn of haar vergoeding afhankelijk zou worden van een politieke partij kan de partij de vergoeding als pressiemiddel gebruiken om een raadslid tot bepaalde keuzes (stemmen) te dwingen. Dit zou schadelijk zijn voor de onafhankelijkheid van raadsleden, die eenmaal verkozen niet verplicht zijn om in alles met hun politieke partij mee te gaan”.

Onze inzet

Wordt het niet tijd om het duale stelsel, dat in 2002 is ingevoerd, de juiste vorm en inhoud te geven? Jaren geleden heeft het bestuur al aangegeven dat de lokale partijen bij uitstek de groeperingen zijn die de bestuurscultuur, zonder de last van de landelijke partijen, kunnen veranderen. Dat kan slechts als de onafhankelijke vakvereniging VPPG ook massaal door de raadsleden wordt gesteund via het lidmaatschap. Ook meer bestuursleden zijn nodig om de lokale democratie een boost te geven.

Voor meer informatie info@vppg.nl of aanmelding als lid via www.vppg.nl

In de volgende brief: Waarom krijgen lokale partijen geen subsidie? Sedert 1999 voert de VPPG strijd tegen dit onrecht.